Hơn 10 năm trước, thôn Cốc Sâm 2 (xã Xuân Quang, tỉnh Lào Cai) chỉ là vùng đất đá khô cằn, ít ai nghĩ có thể làm giàu từ nông nghiệp. Thế nhưng, với ý chí kiên cường và tinh thần lao động bền bỉ, vợ chồng chị Lùng Thị Thủy, người dân tộc Phù Lá, đã biến vùng đất hoang hóa này thành một vườn na trù phú, mang lại cuộc sống ấm no và truyền cảm hứng cho cả cộng đồng. Câu chuyện về chị Thủy không chỉ là một điển hình về khởi nghiệp thành công mà còn là minh chứng cho tiềm năng phát triển nông nghiệp hàng hóa, vươn lên làm giàu của đồng bào dân tộc thiểu số.
Chị Lùng Thị Thuỷ (bên phải ảnh) giới thiệu sản phẩm nông sản na dai (ảnh Thanh Nga)
Từ vùng đất khô cằn đến vườn na trái ngọt
Với hơn 1.000 gốc na trải dài trên những triền đồi dốc, vườn na của gia đình chị Thủy hôm nay xanh tốt quanh năm. Điều đáng nói, để có được thành quả này, vợ chồng chị đã trải qua không ít khó khăn, vất vả. "Ngày trước, đất đai ở đây khô cằn lắm, nhưng vợ chồng tôi quyết không khuất phục. Cứ làm, cứ tìm tòi thì rồi sẽ có kết quả", chị Thủy chia sẻ với ánh mắt kiên định.
Bí quyết "Vàng" mang tên "Na Trái Vụ"
Điểm khác biệt và cũng là yếu tố then chốt làm nên thành công của gia đình chị Thủy chính là việc áp dụng kỹ thuật trồng na trái vụ. Hơn 10 năm gắn bó với cây na, và đặc biệt là 7 năm miệt mài nghiên cứu, tham quan học hỏi các mô hình ở địa phương khác, chị Thủy đã nắm vững kỹ thuật chăm sóc, tỉa cành, thụ phấn để cây na ra quả vào đúng thời điểm trái vụ (tháng 10 đến tháng 11 dương lịch).
"Trồng na không cần kỹ thuật quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự công phu trong chăm sóc. Có những thời điểm phải chăm sóc liên tục. Ngoài bón phân, tưới nước, cần cắt tỉa cành thường xuyên để na cho trái to, đậu quả đúng thời điểm", chị Thủy tiết lộ. Chị cũng cẩn thận hướng dẫn cách bọc quả bằng túi lưới khi na đạt đường kính 4-5cm để phòng trừ côn trùng, đảm bảo chất lượng trái na.
Chị Lùng Thị Thuỷ, dân tộc Phù Lá (bên phải ảnh) hướng dẫn kỹ thuật thu hái và bảo quản na dai (ảnh Thanh Nga)
Nhờ quy trình chăm sóc khoa học và kinh nghiệm dày dặn, những trái na của gia đình chị Thủy nổi tiếng với thịt dai, vị ngọt, thơm ngon đặc trưng – một hương vị mà không phải nơi nào cũng có được. Điều này giúp sản phẩm của chị luôn được thương lái tìm đến tận vườn thu mua, thậm chí cả na chính vụ (tháng 7-8) và na trái vụ đều được ưa chuộng.
Thu nhập bứt phá, Đạt chuẩn OCOP 3 sao
Hiện tại, với khoảng 600 gốc na đang cho trái trong tổng số hơn 1.000 gốc, vườn na của gia đình chị Thủy mang lại sản lượng ấn tượng: gần 5 tấn na mỗi năm. Đặc biệt, giá na trái vụ luôn cao hơn na chính vụ, giúp gia đình chị đạt thu nhập hơn 200 triệu đồng/năm. Đây là con số đáng mơ ước đối với nhiều hộ nông dân tại địa phương.
Không chỉ dừng lại ở đó, vườn na của gia đình chị Lùng Thị Thủy là một trong những mô hình trồng na sạch theo tiêu chuẩn VietGAP và được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Điều này khẳng định chất lượng vượt trội và phương thức canh tác bền vững của mô hình, nâng tầm giá trị sản phẩm na Xuân Quang trên thị trường.
Lan tỏa giá trị, thúc đẩy nông nghiệp địa phương
Thành công của chị Lùng Thị Thủy đã lan tỏa mạnh mẽ khắp trong và ngoài xã Xuân Quang. Mô hình trồng na trái vụ của chị không chỉ giúp gia đình phát triển kinh tế mà còn trở thành tấm gương sáng, là nơi nhiều hộ dân trong thôn, xã đến học hỏi và làm theo.
Trước đây, cây na ở Xuân Quang chủ yếu được trồng manh mún trong các vườn tạp, chưa được xác định là cây trồng chủ lực. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, khi người dân nhận thấy cây na phù hợp với đất đai, khí hậu địa phương và chất lượng sản phẩm ngày càng được khách hàng đánh giá cao, diện tích cây na tại Xuân Quang đã được nhân rộng đáng kể. Trong đó, mô hình của chị Thủy là một trong những đóng góp quan trọng nhất vào sự thay đổi này.
Câu chuyện về người phụ nữ Phù Lá Lùng Thị Thủy là minh chứng rõ nét cho thấy, với ý chí, sự chịu khó và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, người nông dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, hoàn toàn có thể khởi nghiệp thành công, làm giàu chính đáng và góp phần quan trọng vào sự phát triển nông nghiệp hàng hóa, bền vững của địa phương trong kỷ nguyên mới.